به گزارش مشرق به نقل از تسنیم، ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه اجلاس پاییزه بانک جهانی و صندوق بین المللی پول با حضور در دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران (سفارت پاکستان) در جمع ایرانی‌های مقیم آمریکا (ساکن واشنگتن) به ایراد سخنانی درباره برنامه‌های بانک مرکزی ایران و تشریح آخرین آمارهای اقتصادی پرداخت و در خاتمه نیز به برخی از سوالات حضار پاسخ داد.
وی سخنان خود را با اشاره روزهای نخست بعد از انتخابات ریاست جمهوری و اعلام نتایج انتخابات اینطور آغاز کرد که در همان روزها کمیته های تخصصی در بخش های مختلف تشکیل شد که روزانه از ساعت 15 الی 21-22 به طول می انجامید و اعضاء حاضر به بررسی راهکاری برای برون رفت از وضعیت موجود می پرداختند.
سیف با بیان اینکه هماهنگی بسیار استثنایی بین تیم اقتصادی دولت وجود دارد به جایگاه استقلال بانک مرکزی در دولت اشاره کرد و اظهار داشت: یادم نمی رود که در یکی از جلسات هیات دولت، طرح‌های 35 گانه برای افق 100 روزه توسط دکتر جهانگیری (معاون اول رئیس جمهور) در حال قرائت بود و بعد از اینکه از بند اول رد شد و به بند دوم رسید گفت "بانک مرکزی موظف است..." بلافاصله یکی از وزرا به اعتراض دستش را بلند کرد و گفت "پس فرق ما با دولت قبلی چیست؟ باز که گفتید بانک مرکزی موظف است".
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: این نشان می‌دهد که تعصب استقلال بانک مرکزی حتی در تیم اجرایی دولت هم وجود دارد و تمام بخش‌ها معتقدند بانک مرکزی باید مستقل باشد و در جهت انضباط مالی و کنترل رشد نقدینگی برنامه ریزی کند و تحت شرایط خاص کشور مجبور به عدول از وظایف خود نباشد.
* تورم تا پایان سال 36 درصد می‌شود/ رشد اقتصادی پایان 91 منفی 5.8 درصد شد
وی ضمن اشاره به تورم 40 درصدی در پایان شهریورماه و تورم 30.5 درصدی پایان سال 91 تصریح کرد: اما پیش بینی می شود که تا آخر سال با توجه به برنامهریزیهای صورت گرفته و انظباطی که در رابطه با کنترل نقدینگی حاکم شده متوسط تورم به حدود 36 درصد برسد برهمین اساس روند نزولی را ماه به ماه طی خواهد کرد.
رئیس کل بانک مرکزی کنترل رشد نقدینگی را از برنامه‌های اجرا شده بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم برشمرد و اضافه کرد: الان حجم نقدینگی 500 هزار میلیارد تومان است که این رقم خیلی بالاست؛ رشد نقدینگی در 6 ماهه اول سال 91 حدود 15.8 درصد و در 6 ماهه اول سال 92 این رقم 7.8 درصد است ولی باید توجه داشت که با کنترل نقدینگی تورم کاهش پیدا خواهد کرد.
* پیش بینی بانک مرکزی از رشد اقتصادی پایان 92 و 93/ رشد اقتصادی مثبت 3 درصد می شود
سیف از رشد اقتصادی منفی 5.8 درصدی در پایان سال 91 خبر داد و گفت: اما به دلیل دقت نظر در کنترل نقدینگی و برنامه های افزایش تولید این رشد منفی در ماه‌های آتی متوقف خواهد شد.
به گفته این عضو کابینه دولت یازدهم، نرخ رشد اقتصادی براساس پیش بینی بانک مرکزی تا پایان سال 92 منفی 6 درصد خواهد شد ولی طبق پیش بینی‌های انجام شده در پایان سال 93 در حد مثبت 3 درصد خواهد شد.
* نرخ ارز تا پایان سال 93 تک نرخی می‌شود/ فنر نرخ ارز بالاخره سال 91 باز شد
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به بیان برنامه‌های این بانک درباره وضعیت ارزی و نرخ ارز پرداخت و تصریح کرد: از اوایل دهه 80 نظام یکسان سازی نرخ ارز براساس شناور مدیریت شده مورد عمل قرار گرفت و برهمین اساس تا پایان سال 90 وضعیت متعادل بود اما به دلیل عدم توجهی که باید نسبت به تعدیل نرخ ارز انجام می گرفت و همچنین با توجه به حجم بالای درآمدهای نفتی، دولت این امکان را پیدا کرد که با تزریق منابع ارزی نرخ ارز را در حد ثابتی نگه دارد.
سیف ضمن اشاره به اینکه نرخ ارز طی سال‌های گذشته متناسب با افزایش تورم اضافه نشد، ادامه داد: در یکی از مواد قانون برنامه این اصل وجود داشت که هر ساله نرخ ارز متناسب تفاضل تورم داخلی و خارجی تعدیل شود و افزایش پیدا کند اما بخاطر همان وضعیت درآمدهای ارزی این کار انجام نشد. تراکم این فشار روی قیمت ارز باعث شد در سال 91 به دلیل شرایط خاصی که پیش امد این فنر باز شود و نرخ ارز از کنترل خارج شد و عدم تعادلی پیش آمد.
وی تصریح کرد: اما با تلاش‌هایی که انجام شد هم اکنون 2 نرخ در بازار مورد مبادله قرار می گیرد که یکی نرخ رسمی 2477 تومان (مرکز مبادلات) و دیگری نرخ حدود 3000 تومان (بازار آزاد) است؛ خوشبختانه بعد از انتخابات ریاست جمهوری نرخ دلار به ثبات رسیده است.
سکاندار بانک مرکزی در دولت یازدهم همچنین با تأکید براینکه برنامه جدی بانک مرکزی نرخ یکسان ارز و استقرار نظام شناور ارزی است، اضافه کرد: پیش بینی می شود تا اواخر سال 93 متناسب با شرایطی که پیش می آید و با توجه به شرایط تحریم مجدداً سیاست یکسان نرخ ارز با استفاده از شناور مدیریت شده اجرایی شود.
* فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها حتماً سال 93 اجرا می‌شود
سیف در بخش دیگری از سخنان خود به بیان برنامه‌های دولت درباره قانون هدفمندی یارانه‌ها اشاره و تصریح کرد: قانون هدفمندی یارانه‌ها بسیار دقیق بود ولی در اجرا متأسفانه انحرافاتی رخ داد که باعث عدم نمایان شدن آثار این قانون در اقتصاد شد.
رئیس کل بانک مرکزی از برنامه دولت برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در سال 93 خبر داد و گفت: قرار بود فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در سال 92 انجام شود ولی به نظر می رسد این بخش از قانون به سال 93 موکول شود.
به گفته وی، در حال حاضر افزایش قیمت حامل های انرژی در مجلس مطرح بوده اما آنچه مسلم است اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده است؛ با برنامهریزیهای صورت گرفته این بخش از فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به سال آینده موکول شده است.
* رفع تحریم‌ها تدریجی خواهد بود/ در بهترین شرایط هم اثرات لغو تحریم با گذشت زمان مشخص می شود
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه البته اشاره‌ای هم به وضعیت تحریم‌های اعمال شده علیه ایران داشت و اعلام کرد: مسلماً نوع اتفاقاتی که اخیراً درباره تحریم ها رخ داده است این امید را ایجاد می کند که در آینده با توجه به افق مثبتی که ایجاد شده شرایط ما بهتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه " برنامه ریزی‌ها به نحوی است که فکر نمی کنیم تحریم‌ها به سرعت می تواند از بین رود" تصریح کرد: طبیعتاً رفع تحریم‌ها تدریجی خواهد شد. در بهترین شرایط هم باز زمان زیادی می برد که لغو تحریم بتواند آثار خود را نشان دهد.
این عضو کابینه یازدهم ادامه داد: در مجموع جهت گیری به سمتی است که ثبات مناسب و مورد نیاز برای رشد فعالیت‌های اقتصادی در اقتصاد بوجود آید؛ رشد تولید و فعالیت‌های اقتصادی نیازمند شرایطی است که امکان پیش بینی شرایط برای سرمایه گذار وجود داشته باشد.
سیف ضمن اشاره به اینکه بانک مرکزی در صدد هست که از هر طریق ممکن ثبات به اقتصاد کشور بازگردد، افزود: ما نیاز به اقداماتی داریم که منجر به تقویت شرایط محیط کسب و کار شود؛ یکی از این اقدامات استانداردهای حاکمیت شرکتی است که در حال حاضر اقدامات اولیه انجام شده و امیدواریم هر چه زودتر بصورت تدوین شده در معرض همه پرسی عمومی قرار گیرد و بعد به مجلس ارائه شود و بعد از تصویب شرایط مناسبی را در بنگاه‌ها و ایجاد ثبات در بنگاه های اقتصادی بوجود بیاورد.
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید براینکه تحریم اثر خود را دارد، ادامه داد: برهمین اساس برنامه ریزی‌هایی که بانک مرکزی انجام می دهد با توجه به این واقعیت است که جریان درآمدهای نفتی محدود شده است بنابراین علاوه بر جریان ورودی منابع ارزی در کشور در استفاده منابع موجود نیز محدودیت‌هایی وجود دارد. البته باید توجه داشت تحولاتی که در تحریم‌ها اتفاق می فتاد در این زمینه تأثیر گذار است.
* مسکن مهر از جیب ضعفا ساخته شد/ 60 درصد نقدینگی از محل مسکن مهر است
سیف در ادامه گفت‌وگوی خود با ایرانیان مقیم آمریکا به طرح مسکن مهر اشاره و تصریح کرد: مسکن مهر یکی از طرح‌هایی است که در دوره گذشته اجرا شد؛ پایه پولی حجم نقدینگی 500 هزار میلیارد تومانی 100 هزار میلیارد تومان است که با ضریب فزاینده 5 برابر به این میزان رسیده است. 48 هزار میلیارد تومان از این 100 هزار میلیارد تومان دقیقاً متعلق به مسکن مهر است؛ یعنی از این حجم نقدینگی می توانست 60 درصد باشد.
وی ضمن تأکید براینکه تصمیمات غیرکارشناسی موجب شده این آثار منفی در نقدینگی و تورم بوجود آید ابراز امیدواری کرد که در دولت تدبیر و امید با اتخاذ سیاست‌های درست و بهینه وضعیت اقتصادی مطلوب شود و رشدنقدینگی و نرخ تورم بهبود یابد.
رئیس کل بانک مرکزی در همین ارتباط تأکید کرد: به قول یکی از دوستان مسکن مهر از جیب ضعفا ساخته شد چراکه تورم حاصل از اجرای این طرح را مردم ضعیف تحمل می کردند.
* انتقاد سیف به اجرای طرح بنگاه‌های زودبازده/ بودجه 93 با نگاه واقعی به مجلس می رود
سیف یکی دیگر از طرح‌های اجرا شده در دولت قبل را هم مورد اشاره قرار داد و درباره طرح بنگاه‌های زودبازده اینطور گفت که " بخشی از توان اعطاء تسهیلات نظام بانکی به طرح بنگاه‌های زود بازده اختصاص داده شد ولی نتایج مثبتی به بار نیاورد و در نهایت تعداد زیادی طرح‌های نیمه تمام در نقاط مختلف کشور بوجود آورد؛ یکی از کارهای بانک مرکزی برنامه ریزی برای به سرانجام رساندن این طرح‌هاست".
وی البته درباره وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور نیز توضیحاتی را داد و اعلام کرد: درصد عدم اشتغال در کشور 13 درصد برآورد شده که البته این میزان در سطوح مختلف متفاوت است ولی متوسط 3 الی 3.5 میلیون نفر را در بر می گیرد؛ ما حدود 5 میلیون نفر جوانان فارغ التحصیل آماده ورود به بازار کار داریم. باید به سرعت به فکر ایجاد اشتغال برای این گروه باشیم.
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید براینکه دولت مسلم است که انظباط در فضای مالی و فعالیت‌های اقتصادی ایجاد کند، ادامه داد: " یکی از کارهایی که در اینباره انجام شد نوع رفتار دولت در بودجه 92 بود؛ حجم بودجه امسال 210 هزار میلیارد تومان بود. همیشه اصلاحیه بودجه برای ترمیم کمبودها و افزایش میزان بودجه به مجلس می رفت اما اینبار دولت برای کاهش به 157 هزار میلیارد تومان بودجه را به مجلس برد تا واقع بینی در هزینه های و درآمدها باشد. این تفکر در بودجه 93 هم وجود دارد و دولت بودجه ای را به مجلس خواهد برد که بتواند عملیاتی کند".
سیف در ادامه با اشاره به کاهش واردات و افزایش نرخ ارز و صادرات غیر نفتی گفت: در مجموع واردات کشور از 70 الی 80 میلیارد دلار به 40 میلیارد دلار رسیده است از طرف دیگر صادرات غیر نفتی کشور با لحاظ محصولات پتروشیمی 45 میلیارد دلار برآورد شده است.
وی با بیان اینکه هم اکنون تعادل نسبی به دلیل تحریم‌ها در واردات و صادرات بوجود آمده است اما اگر شرایط تغییر کند این تعادل هم تغییر خواهد کرد، افزود: در این سال‌ها اقتصاد بدون نفت را دنبال می کردیم اما در حال حاضر باید ببینم با برداشته شدن تحریم‌ها با چه شرایطی این سیاست را دنبال خواهیم کرد.
* تقویب واقعی پول ملی برنامه اصلی بانک مرکزی است/ می‌دانیم بانکداری اسلامی را اجرا نمی‌کنیم
وی در پاسخ به پرسش یکی از افراد حاضر در جلسه درباره برنامه‌های استراتژیک دولت و سیاست‌های مالی و پولی گفت:در تمام زمینه ها دولت بنا دارد بخش غیر دولتی فعال شود؛ یکی از انتقادات به گذشته نوع خصوصی سازی بوده و به همین علت اصطلاح خصولتی مطرح است؛ دولت جدید به هیچ وجه این برنامه را قبول نمی کند و بنا دارد بخش خصوصی کاملاً فعال و مدیریت واگذاری‌ها هم به بخش خصوصی واگذار شود. بعنوان نمونه سهام عدالت به ظاهر به بخش خصوصی واگذار شد اما مدیریت در دولت باقی ماند.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که برنامه‌های اصلی شما در این بانک چیست؟ تصریح کرد: ایجاد تعادل با ثبات در اقتصاد جهت گیری اصلی بانک مرکزی است البته در این تعادل تولید و اشتغال باید به جایگاه واقعی خود برسند. بهبود بهره وری و تغییر بودجه ریزی، استقلال بانک مرکزی و تفکیک سیاست‌های پولی از مالی از دیگر برنامه‌های دولت یازدهم است.
وی همچنین به انتقادات روزهای اخیر درباره نرخ واقعی دلار اشاره و تصریح کرد: تقویت واقعی نرخ پول ملی در راستای تحقق این اهداف می تواند شکل بگیرد.
سیف البته در پاسخ به سوال دیگری درباره برنامه بانک مرکزی برای تقویت تجارت خارجی افزود: یکی از نگاه‌های یک اقتصاد با ثبات به توسعه صادرات و جهت گیری مناسب به سمت واردات با نگاه افزایش بهره وری تولید است؛ نگاه ما اول تولید است و در این مسیر حرکت خواهیم کرد.
وی در ادامه به سوال یکی دیگر از حضار درباره بانکداری اسلامی اینطور پاسخ داد که ایران تنها کشوری است که بانکداری اسلامی تمام فعالیت‌های بانکی سیستم بانکی را شکل می‌دهد و تصریح کرد: در هیچ کشور اسلامی اینطور نیست؛ تمام کشورهای اسلامی در کنار بانکداری سنتی عرضه خدمات بانکی را هم دارند؛ در ایرن تنوع زیادی در نوع خدمات و تامین نیازهای مردم داشتیم اما هیچ وقت فکر نمی کنیم به آخر کارمان رسیدیم.
سیف البته این را هم گفت که حتی اعتقاد نداریم بانکداری فعلی در ایران بانکداری اسلامی است بلکه معتقدیم بانکداری بدون رباست؛ مسیری که از بانکداری بدون ربا به سمت بانکداری اسلامی طی شودباید مشخص شود. بانکداری اسلامی با جامعیت باید تامین کننده نیازهای فعالان اقتصادی باشد. البته بد نیست یادآور شوم که در چند سال اخیر در شورای فقهی بازار سرمایه و بانک مرکزی استفاده از ابزارهای اسلامی را مورد تصویب و اجرا قرار دادیم.
